Биыл күзде Қазақстанда атом электр станциясын (АЭС) салу мәселесі бойынша жалпыхалықтық референдум өтеді. Бұл елде АЭС-ке қатысты азаматтардың ұстанымы бір жерден шықпай тұрғандықтан өткізілмек. Осыған байланысты ҚР Энергетика министрлігі Ядролық физика институтының ядролық физика бөлімінің бастығы Тимур Жолдыбаев елде атом электр станциясын салу мәселесіне қатысты пікірін білдірді.
“Жыл соңына дейін Қазақстанда АЭС салу туралы референдум өткізу жоспарланып отыр. Айта кету керек, Қазақстанда энергетикалық атом электр станциясын салу жобасы жаңалық емес. АЭС салуға қатысты алғашқы әрекеттер 90-жылдары жасалды, бірақ халық қолдамады. Мұның себептері түсінікті – Қазақстан ұзақ жылдар бойы ядролық қаруды сынау алаңы ретінде пайдаланылды. Бұл орасан зор аумақтың экологиясына теріс әсер етті. Қазіргі жағдай мүлдем басқаша. Полигон жабылды, оның аумағы зерттеліп, радиациялық қауіптілік дәрежесі бойынша аймақтарға бөлінді. Нәтижесінде полигон жерлерінің едәуір бөлігі халықтың қажетіне беруге дайындалуда”, – дейді Тимур Қадыржанұлы. Оның айтуынша, бүгінде әлемде АЭС технологиялық тұрғыдан қауіпсіз энергия көзіне айналып келеді.
“Қазіргі атом станцияларының қауіпсіздік деңгейі айтарлықтай жақсарды және технологиялық апат туындау қаупі жоқ деуге болады. Сонымен қатар, атом энергиясын өндіру экологиялық тұрғыдан ең таза болып қала береді. Қазіргі уақытта АЭС-та өндірілген электр энергиясы ЕО, Қытай, Ресей елдерінде жасыл энергия санатында. Айта кету керек, Қазақстан ядролық реакторларды пайдалану тәжірибесі бар ел. Ұзақ жылдар бойы Шевченко қаласында (қазіргі Ақтау) БН–350 тұщыландырғыш реакторы жұмыс істеді, оның жабылуы саяси шешім болды. Ядролық физика институты мен Ұлттық ядролық орталықтың алаңдарында үш зерттеу реакторы табысты жұмыс істейді, бұл Қазақстанға ядролық энергияны бейбіт мақсатта пайдалану саласында барлық қажетті құзыреттері бар ел болуға мүмкіндік береді. Уран өндірілетін және атом станциялары үшін ядролық отын өндірілетін “Қазатомөнеркәсіп” Ұлттық компаниясының кәсіпорындары жұмыс істейтінін айтпай кетуге болмайды. Бізде қажетті кадрларды даярлауға болатын өндірістік алаңдар бар. Өз басым, АЭС салудың кемшіліктерінен гөрі артықшылығы басым деп білемін”, – дейді Тимур Жолдыбаев.
