Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университеті мен Ш.Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының ұйымдастыруымен академик Кеңес Нұрпейістің 90 жылдығына орай «Нұрпейіс оқулары» аясында «Тарихи жад және ұлттық бірегейлік» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция өтті. Алқалы жиынға танымал ғалымдар, жоғары оқу орындарының оқытушы-профессорлар құрамы, мектеп мұғалімдері, докторанттар мен магистранттар қатысты.
Ш.Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының бас директоры, ҚР Ұлттық ғылым академиясының академигі, тарих ғылымдарының докторы, профессор Зиябек Қабылдинов конференцияны ашып, өзінің лебізін жеткізгеннен кейін ҚР Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбектің және академик Мұрат Жұрынұлының құттықтауын жеткізді. Осыдан кейін конференция қонақтарының назарына академик Кеңес Нұрпейісұлының өмірі мен қызметі жайында әзірленген фотошежіре ұсынылды. Мұнда даңқты тұлғаның туған жері, 1942 жылы әкесінің тұтқындалғаннан кейінгі балалар үйінде өткен кезеңі, ғылым жолындағы соқтықпалы-соқпақты өмір жолы толықтай баяндалды.
Дәстүр бойынша, мерейтойлық шараның салтанатты бөлімінде Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университетінің басқарма мүшесі, ғылыми жұмыс және халықаралық ынтымақтастық жөніндегі проректоры Закир Жұмағұлов, Ресей ғылым академиясына қарасты Тарих ғылыми институты Сібір бөлімшесінің директоры Вадим Рынков, онлайн қатысқан Түркиядағы Селжүк университетінің профессоры, тарих ғылымдарының докторы Мұстафа Демиржи, ҚР Ұлттық академиясының академигі, тарих ғылымдарының докторы Хангелді Әбжановтар академиктің ерен еңбегін кеңінен әңгімеледі.
Алқалы жиын барысында Ш.Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты әзірлеп жатқан «Қазақстандағы 1931-1933 жылдардағы жаппай ашаршылық» атты жеті томдық жинақтың алғашқы екі томының тұсаукесер рәсімі өтті. Сонымен қатар Кеңес ағаның інісі, тарих ғылымдарының кандидаты, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің доценті Талдыбек Нұрпейісов жас ғалымдар мен студенттерге Кеңес Нұрпейіс атындағы стипендия табыс етті.
Конференцияның екінші бөлімінде тарих ғылымдарының докторы, ҚР ҰҒА академигі, Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің профессоры Мәмбет Қойгелді «Алаш идеясына бүгінгі көзқарас», Ресей ҒА-ның бас ғылыми қызметкері, тарих ғылымдарының докторы, профессор Дина Аманжолова «Алаш тарихын зерттеудегі кейбір мәселелер», ҚР ҰҒА-ның құрметті мүшесі, тарих ғылымдарының докторы, М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің профессоры Тұяқбай Рысбеков «Кісілігі мол кесек тұлға», тарих ғылымдарының докторы, профессор, ҚР Ұлттық кеңесінің мүшесі, Қазақ білім академиясының академигі Бүркітбай Аяған «Ұстазым Кеңес аға туралы», тарих ғылымдарының кандидаты, профессор, Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының бас ғылыми қызметкері Қайдар Алдажұманов «Академик К.Нұрпейіспен бірге жұмыс істеген жылдар», саясаттану ғылымдарының докторы, профессор, Ш.Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының бас ғылыми қызметкері Сайын Борбасов «Қазақстан қайта құру кезеңінде», тарих ғылымдарының докторы, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті Қазақстан тарихы кафедрасының меңгерушісі Берекет Кәрібаев «Академик Кеңес Нұрпейісұлы өмірінің жарқын беттері мен беймәлім тұстары», тарих ғылымдарының кандидаты, Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университетінің доценті Ердәулет Берлібаев «Қазақ зиялыларының тарихтағы орны мен рөлі және К.Нұрпейістің ғылыми мұрасы» тақырыптарында баяндама жасап, ғалымның сан қырын жан-жақты баяндады.
Жиын барысында Ш.Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институтының ғалымдары Айжан Қапаева, Константин Черепанов, Нұрсұлу Дүйсеновалар сөз алып, ғалымның тұлғалық болмысы жайында жүрек тебірентер сөздерін жолдады.
Конференция соңында кеңестану саласына ерекше үлес қосып жүрген ғалымдар Кеңес Нұрпейісұлы атындағы мерейтойлық төсбелгімен марапатталып, арнайы қарар қабылданды. Алдағы уақытта жасалған баяндамалардың басын біріктіріп, жаңа жинақ шығару жұмысы қолға алынады.
Қуат ҚАЙРАНБАЕВ
