АИТВ-инфекциясының диагностикасы мен емін жүргізуде CD4+ Т-лимфоциттер саны маңызды биомаркер болып табылады. Бұл көрсеткіш иммундық жүйенің күйін, аурудың клиникалық сатысын және антиретровирустық терапияның (АРТ) тиімділігін бағалауға мүмкіндік береді. CD4+ Т-лимфоциттер — иммундық жүйенің негізгі реттеуші клеткаларының бірі. АИТВ бұл клеткаларды нысанаға алып, олардың санын азайтады, нәтижесінде адамның қорғаныш қабілеті төмендейді. АИТВ жұқтырған адамдарда CD4+ клеткалар санының төмендеуі инфекция мен қатерлі ісіктерге сезімталдықты арттырады. CD4+ Т-лимфоциттер санын анықтау үшін түрлі зертханалық тәсілдер қолданылады. Ағынды цитометрия — CD4+ клеткалар санын анықтаудың «алтын стандарты» болып саналатын әдіс. Әдіс принципі бойынша қан үлгісіндегі лимфоциттер арнайы флуоресцентті боялған антиденелермен өңделеді, бұл антиденелер CD3, CD4 және CD8 сияқты беткі маркерлерге бағытталған. Әрбір клетка лазер сәулесі арқылы жарықтандырылып, флуоресценция арқылы анықталады. Аппарат клеткалардың санын автоматты түрде есептейді. Нәтижесінде клеткалардың абсолюттік саны және пайыздық үлесі (жалпы лимфоциттерге қатынасы) беріледі.
Ағынды цитометрияның артықшылықтары: бұл әдіс жоғары дәлдікпен жұмыс істеп, бірнеше клетка популяцияларын бір уақытта анықтауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, клиникалық шешімдер қабылдауда сенімді деректер ұсынады.
Кемшіліктері: ағынды цитометрия қымбат құрылғыларды қажет етеді және тәжірибелі мамандар мен тұрақты техникалық қызмет көрсетуді талап етеді. Сонымен қатар, ресурстары шектеулі аймақтарда бұл әдіс қолжетімсіз болуы мүмкін.
Есенаманова Т.Б.
ЖИТС-ның алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі Алматы облыстық орталығының зертхана дәрігері
