Мен еліміздегі ең қарт басылым, ғасырлық мерейтойын әлдеқашан атап өткен «Огни Алатау» газетінің өкілімін. Биыл бізге 105 жыл толды. Қазақстанның бұқаралық ақпарат құралдары тарихындағы танымал басылымдардың бірі болғандықтан газетімізді қайталап таныстырудың қажеті шамалы. Біз өз дәстүріміз бен ұстанымымыз –халыққа шығармашылық тұрғыдан байыпты, мағыналы, сауатты ақпарат жеткізуден айнымаймыз. Бәлкім, оқырмандарымыз қолында сөздік болмай қалған кездері жазбаларын біздің мақалаларымызға қарап тексеретіні осы себептен де болар. Мен неге бұған баса назар аударып отырмын? Өйткені, ақпаратқа қол жеткізу саусақ қимылдатқаннан да оңай дүниеге айналған жоғары технология заманында қауіпті бір тенденция байқалады. Айтайын дегенім, сол ақпаратты жеткізу тәсілі, стилі мен грамматикалық тұрғысынан алғанда және қалыптасқан түсінік бойынша шынайылығына келгенде жаппай сауатсыздық белең алып барады.
Заманауи технологиялар дәстүрлі журналистикадағы жаңалықты жеткізу тәсілдеріне балама әдістер ұсынып отыр. Өздерін журналист деп атайтын блогерлер де қатарымызға қосылып жатыр. Әрине, блогердің бәрі бірдей емес. Блогерлікпен журналистік білімі бар адам айналысса игі ғой. Бірақ мені қоғамда мәртебемізді журналист мамандығынан мүлдем алыс адамдармен теңестіріп қойғаны қынжылтады. Менің түсінігімде журналист – жан-жақты терең білімді, жоғары мәдениет пен интеллектіні талап ететін күрделі мамандық иесі. Журналист – ол әмбебап, талантты, адам жанын түсіне алатын қабылеті, терең білімі мен стилі бар адам. Журналистика – ол өмір сүру образы. Ол аумалы-төкпелі сезім емес, яғни, автобус жүргізушісі ұнамай қалса, жұмысынан бір кемшілік тауып, оны смартфонға түсіріп, интернетке жүктеп жіберіп, мыңдаған қаралым жинап алу деген сөз емес. Әлеуметтік желінің осы күнгі «жұлдыздарын» таразыда адам тағдыры тұрғаны ойландырмайды. Көп блогер – «журналистер» біздің кәсібімізде құқықтық және заңдық тұрғыда жауапкершілік, кәсіби этика мен парасаттылық деген түсініктер барын білмейді де. Хайп пен журналистика – екеуі мүлдем екі бөлек ұғым. Журналистің елге танылып, мойындалуы үлкен еңбек, талантпен және азаматтық ұстаныммен келетін дүние.
Әңгімеге орай, мен өңірлерге көп шығамын, шынымды айтайын, сол кезде маған кәсібім мен тележурналистикада көп жыл атқарған қызметімнің көмегі тиеді. Аудиторияның маған сенетінін білемін, ал ол сенімнің құны қымбат.
Бүгін zakon.kz сайтынан «Хайп пен жала жабу: депутат блогерлердің жауапкершілігін заңмен бекітуді талап етті» деген материал оқыдым. Мәжіліс депутаты Анас Баққожаевтың сөзін қолдау үшін былтыр сөйлеген сөзімнен әдейі үзінді келтірдім. Өйткені мәжілісмен блогерлерді дәйексіз ақпарат таратқаны үшін жауап беруге шақыра отырып, қазіргі замандағы ең өзекті, нәзік проблемалардың бірін қозғап отыр. Заң шығару институты Анас Баққожаевтың азаматтық ұстанымы өте өзекті екенін ескеріп, көтерген мәселесін қаперіне алады деп үміттенемін.
Ал мен журналист ретінде әріптестеріме «Егер біз мамандығымызды мәртебесінен, беделі мен имиджінен айырғымыз келмесе уақыт талабы мен технология көшіне ілесіп, толассыз ақпарат ағынымен жедел жұмыс істеуді үйренуіміз және ақпараттың қажеттілігін сезіне білуіміз керек. Сонымен қатар, шығармашылық қабылетіміз бен жоғары интеллектімізді, кәсіби этикамыз бен сауатымыздың жоғары екенін көрсете алуымыз керек. Біздің блогерлерден айырмашылығымыз бен күшіміз осыдан көрінеді. Біз өз еліміздің тағдырына, Қазақстанда жүргізіліп жатқан кейінгі реформаларға жауаптымыз. Демек, біздің әрбір сөзіміз салмақты, дәлелді, дәйекті болуы тиіс. Өйткені адам жанын емдейтін де, жаралайтын да – сөз. Дәл қазір біз ұйымдаса әрекет етуіміз керек. Менің бұл сөздерімді оқитындардың көбі кәсіпқойлар мен өз ісінің білгірі екеніне сенімдімін.
Забира Сайдильдина, Қазақстанның Құрметті журналисі
