Тылсым табиғаттың, әлемнің небір ғажайыптары болатыны сияқты, адамзаттың да кейбір кереметтерінің, көсемдері мен шешендерінің, даралары мен даналарының болатынын біз жақсы білеміз. Арғысын айтпағанда, көзіміз көрген өнердің сондай даналары мен көсемдері, қарасөзде – Мұхтар Әуезов, Әбіш Кекілбаев, ақындықта – Мұқағали Мақатаев, музыкада – Нұрғиса Тілендиев. Көзінің тірісінде аты аңызға айналған екі адам болса, бірі – Бауыржан, бірі – Нұрғиса.
Мырзатай Жолдасбеков,
мемлекет және қоғам қайраткері,
филология ғылымдарының докторы
Нұрғиса Тілендиев – қазақ даласын сахнаға айналдырып, сазға бөлеген жасампаз, музыка өнерінің ашылмай кеткен жұмбағы, шешілмей кеткен сыры, таусылмайтын кені, тот баспайтын асылы, сарқылмайтын бұлағы, сөнбейтін шырағы, талмайтын пырағы, лапылдаған жүрегі, құламайтын тірегі, ақиқат шындығы, асқақ үні, алтын діңгегі, мінсіз ұстазы, өшпейтін өнегесі, азбайтын рухы, әннің тіккен туы, асқар тауы, күйдің соққан желі, қара дауылы, ақ бораны, бармағынан бал тамған арқалы домбырашы, кеудесінен күй қоздаған күй-құдірет.
Ол қазақ музыкасының бүтіндей бір ғасыры еді, халқымыздың ардағы әрі саңлағы еді, қолына домбыра тисе, боран соққандай, дирижер болып тұра қалса, дүниенің астаң-кестеңі шыққандай болушы еді.
Туған халқы оның әндерін бесікке бөлеп тербейді, аты абыройға, мұрасы ырысқа айналады. Әбіш айтқандай, Нұрғиса халқымен бірге мұңдасып, ұрпақпен бірге сырласып, әнін салып, күйін тартып бәз-баяғысынша жүре береді. Ол орнатқан күй әлемі дүние тұрғанша тұрады. Иә, ол туған халқымен мәңгі бірге жасайды, оның байтақ мұрасы шедеврге, өзі келесі ұрпақтың сырласына, адамзаттың Нұрғисасына айналды.
Тірінің парызы – Тілендиев мұрасын, ондағы нәзік лиризмді, гауһар мен маржанды, асқақ пафосты, эпикалық заңғарлықты, динамизмді зерделеу, сөйтіп Нұрғисаның «тайниктерін» ашу.
Сазгер деп жүргеніміз, меніңше, әуесқойлыққа жақын ұғым, ал Нұрғиса Тілендиев – ұлы композитор, ұлы дирижер, асқан күйші, шын өнердің импровизаторы, Халық қаһарманы.
Композитор Тихон Хренников Димекеңе «Тілендиев тұнып тұрған музыка. Бұл – құбылыс, оның «Отырар сазы» – қазақ музыкасын халықпен жалғастыратын алтын көпір» деген екен.
Шынында да солай. «Отырар сазы» бүгінгі қазақ музыкасын, оның Нұрғисадай жасаушысының жарқын есімін ғасырдан-ғасырға алып баратын көш-керуен, халық өнерінің ақ ордасы, қара шаңырағы. «Отырар сазының» аты Нұрағаңның атымен егіз. Сондықтан «Отырар сазының» мәңгі-бақи бас дирижері де, көркемдік жетекшісі де, әкесі де, атасы да, пірі де Нұрғиса Тілендиев болып қала береді.
