Қоғамның өркениетті дамуы мен тұрақтылығы ең алдымен оның азаматтарының құқықтық санасына тікелей байланысты. Құқықтық сана – әрбір адамның заңға, әділеттілікке, тәртіп пен жауапкершілікке деген көзқарасын, сенімін және мінез-құлқын айқындайтын маңызды ұғым. Ол тек заңды білу ғана емес, сонымен қатар заңды құрметтеу, оны орындауға ішкі қажеттілікті сезіну, өз құқықтары мен міндеттерін терең түсіну мәдениеті болып табылады.
Құқықтық сана деңгейі жоғары қоғамда заң үстемдігі орнығып, азаматтар мен билік арасындағы қарым-қатынас өзара сенім мен әділдікке негізделеді. Мұндай қоғамда адам құқығы мен бостандығы басты құндылық ретінде бағаланады. Ал құқықтық санасы төмен қоғамда, керісінше – заң бұзушылық, жемқорлық және жауапсыздық сияқты келеңсіз құбылыстар белең алады. Сондықтан құқықтық сана – елдің даму көрсеткіші, мемлекеттің өркениеттік деңгейінің айғағы.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев өз Жолдауларында азаматтардың құқықтық мәдениетін арттыру мен заңға құрметпен қарауды қалыптастыру – «Әділетті Қазақстан» идеясын жүзеге асырудың басты бағыты екенін атап өткен болатын. Бұл тұрғыда құқықтық тәрбие отбасынан, мектептен бастап, еңбек ұжымдары мен қоғамдық ортада үздіксіз жүргізілуі қажет. Себебі құқықтық сананың қалыптасуы – білім мен тәрбиеден бастау алады.
Құқықтық мәдениетті қалыптастыру – тек мемлекеттік органдардың ғана емес, бүкіл қоғамның ортақ міндеті. Әрбір азамат өз іс-әрекетінің заңдық салдарын түсініп, құқық бұзушылыққа жол бермеуге жауапты болуы тиіс.
Алатау қаласында бұл бағытта нақты істер атқарылып келеді. Қала әкімдігі жанындағы ішкі саясат бөлімі, заң бөлімі және құқық қорғау органдарының бірлескен іс-шаралары аясында тұрғындар мен жастар арасында құқықтық мәдениетті арттыру, құқық бұзушылықтың алдын алу мақсатында тұрақты кездесулер, семинарлар мен дөңгелек үстелдер ұйымдастырылуда. Мектептерде «Заң және мен», «Әділетті қоғам – жауапкершіліктен басталады» атты тақырыптық сабақтар өткізіліп, жас ұрпақтың құқықтық сауаттылығын арттыруға көңіл бөлінуде. Сонымен қатар, қала аумағында құқықтық түсіндіру акциялары, тұрғындарға арналған құқықтық кеңес беру күндері және ақпараттық материалдар тарату жұмыстары тұрақты жүргізілуде.
Құқықтық сана тек заңды сақтау ғана емес, сонымен бірге әділеттілік пен ар-ожданды биік қою, адамгершілік қағидаттарын ұстану мәдениеті. Себебі заңның күші оны құрметтеуде. Әрбір азамат өз ісінде адалдық пен жауапкершілікті басшылыққа алса, қоғамдағы тәртіп пен тұрақтылық нығая түсетіні сөзсіз.
Бүгінгі таңда дамыған елдердің барлығында құқықтық мәдениет – ұлттық идеологияның ажырамас бөлігіне айналған. Сол сияқты Қазақстанда да құқықтық сана – мемлекеттің тұрақтылығының кепілі, азаматтық қоғамның тірегі болып табылады. Сондықтан әрбір азамат өз құқықтарын ғана емес, міндеттерін де терең түсінуі қажет.
Қорытындылай келе, құқықтық сана – дамыған қоғамның айнасы, азаматтық жауапкершіліктің және мемлекеттің кемелдігінің өлшемі. Заңға құрметпен қарайтын елдің болашағы жарқын, ал құқықтық мәдениеті жоғары өңірлердің бірі – Алатау қаласы – осы бағытта өз үлесін қосып келеді.
Басарбай Ақмаржан Бесенғалиқызы,
Алатау қаласы әкімінің заң бөлімінің
бас инспекторы
