Жазушы Досан Жанботаевтың өмірден өткеніне де бес жыл толыпты. Ол туған ауылы Жалаулыны ерекше құрметтеп, айрықша жақсы көретін. Осы өлкеге арнап талай шығарма жазып, талай өлең арнаған. Әсіресе «Ұзынбұлақ жастары» атты әнді ауыл өнерпаздары той-томалақта, ауданда өтетін игі шараларда ерекше шабытпен орындайды. Аталған туындының сөзін Досан Жанботаев, әнін атақты композитор, қаламгердің досы Әсет Бейсеуов жазған.
Жазушының өмір жолы жастарға үлгі етуге тұрарлық. Балалық шағы өзінің көптеген замандасы сияқты сұрапыл соғыс жылдарымен тұспа-тұс келді. Жетімдікті көре жүріп, майданға кеткен әкесінің бейнесін сағына ержетті. Ерте жастан еңбекке араласты. Ұжымшарда сауыншы болып жұмыс істеген анасы Гүлсімге көмекші болды. Интернатта тәрбиеленіп, оның қара нанын жеді.
Қаламгермен алғаш рет 1966 жылдың қараша айында кездестім. Ол кезде мен Ұзынбұлақ асыл тұқымды қой кеңшарында комсомол хатшысы едім. Досан аға өзінің ашық-жарқын мінезімен бірден ұнады. Ауылдағы екі жастық комсомолдық үйлену тойын түсіріп, теледидар арқылы көрсетуге келген екен. Міне, содан бастап араласып тұрдық.
Досан аға жазушылықтың ұлы жолына үлкен дайындықпен келген адам деп ойлаймын. 1965-1975 жылдары Қазақ радиосында тілшілік қызмет атқарып, бүкіл облыс, аудан, кеңшар, ұжымшарларды аралап, тағдырлы жандармен, еңбек биігіне көтерілген ерлермен, ел ағаларымен кездескен. Олар жайлы радиода айтты, теледидарда көрсетті, қорытып кітап та жазды.
Мен тұңғыш рет қаламгердің «Дала оттары» повесін оқыған едім. Досан ағаның кітаптарынан ерекше әсер аласың. Ондағы жер аттары, адам есімдері бірден өзіне тартады. Әсіресе, Таңбалы-тас, 1916 жылы бүкіл ел болып, соғысқа бала бермейміз деп қарсы шыққан Ереуілтөбе, атақты Қарқара, Мыңжылқы жайлауларының тарихын тереңнен қозғайды.
Жазушының сексен жылдық тойында екі томдық кітабы қолыма тиген еді. Ол кісінің қай шығармасын оқысаң да, жаңа оқиғаларға, ойларға жетелеп, бірден баурап әкетеді. Әсіресе, «Қонайдың Жиделі бұлағы», «Тамыры терең тағылым», «Ізгіліктің ізін жалғайтын іні бар», «Сағындым, Әсет, өзіңді» атты туындыларын тебірене парақтайсың. Халқымыздың жүрегінде мәңгі қалған Дінмұхамед Қонаев, Асанбай Асқаров, Бауыржан Момышұлы, Асқар Тоқпанов, Қазтай Ұлтарақов секілді тұлғалар туралы толғанысы да жан тебірентеді.
Досан Жанботаевтың 1995 жылы алпыс жасқа толған мерейтойын туған өлкесінде атап өткенде, әдеби ортасын көріп, ерекше риза болған едік. Оған атақты ақын-жазушылар Қадыр Мырза Әлі, Дулат Исабеков, композитор Әсет Бейсеуов, тағы басқа қаламгерлер қатысып,тойдың ажарын аша түскен. Ауылдастар сүйікті жазушыларынан қолтаңба алып, қуанышқа бөленген.
Содан бері де арада отыз жыл уақыт өтіпті. Қадірлі жазушымыз, жерлесіміз Досан Жанботаев ағамыздың да өмірден өткеніне бес жыл болды. Жалаулының топырағында, ата-баба қорымында мәңгілікке тыныстап жатыр. Жерлестері басына жиі барып, Құран бағыштап тұрады.
Осы ауылда сол кездегі облыс әкімі Заманбек Қалабайұлының қолдауымен 2001 жылы салынған мектепке жазушы Досан Жанботаевтың есімі берілсе, нұр үстіне нұр болар еді.
Марат Тақабаев,
Райымбек ауданының Құрметті азаматы
