Республикалық әдеби-мәдени, танымдық «Мұқағали» журналының биылғы бесінші саны қазақ ән өнеріне өлшеусіз үлес қосқан ұлы композитор Нұрғиса Тілендиевке арналды. Сондай-ақ адам көңіліне мөлдір мұң дарытып, сезім пернелерін шертетін күз мезгіліне орай «Қош енді, қош бол, күрең күз!..» тақырыбы ерекше айшықталған.
Алдымен ақиық ақынның күп-күрең мезгілдің бейнесін өз жанының қатпарлы сырымен байланыстырған, өмірдің қат-қабат белестеріндегі қоңыр күзге ұқсап күңіренген адам шіркіннің өтпелі ғұмырын суреттеген өлеңдері берілген. Одан әрі Нұрғиса Тілендиевтің ғұмыр жолынан ақпарат ұсынылып, композитор жайлы ой толғаған тұлғалардың пікірі топтастырылған. Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, ақын, Мұқағали Мақатаев атындағы сыйлықтың лауреаты Айтақын Әбдіқалдың «Нұрғиса мен Мұқағали» атты мақаласы қос алыптың талант тоғыстырған тағдырына терең бойлатады. Мұқағали ақын өмірден өтерден бір жыл бұрын Нұрағаңның үйінде бір ай бойы 30-дан астам туындыны өмірге әкеледі. Жыр болып төгілген өлең жолдары әуен ырғағымен мінсіз үйлесіп, мәңгілік музыкаға айналады. Ақын бұл дүниемен қош айтысқаннан кейін композитордың мөлдір моншағы үзіліп, егіле жазған «Есіңе мені алғайсың» қоштасу-хаты да журнал бетінен орын алған. Мақала отыз жыл бұрын жазылса да, әлі күнге жүрек тебірентіп, қайран қалдырады.
«Дін – ғылымның анасы» бөлімінде ақын, «Мөлдір бұлақ» журналының бас редакторы Дәулетбек Байтұрсынұлының «Абай мен Мұқағали» мақаласында екі ақынның имандылық тақырыбындағы үндестігіне салыстырмалы талдау жасаған. Сондай-ақ дінтану ғылымының магистрі Қызырғазы Мәлікұлы «Ғажап құбылыс еді…» деген тақырыпта М.Мақатаев жырларындағы Ислам құндылықтары жайлы ой қозғаған.
Зерттеуші Сағатбек Медеубекұлы «Мұратбек би» атты туындысында оның әділдігі, шешендігі мен даналығын сөз еткен. Халық үнін дөп басып, ел-жұртқа абыройы асқан данагөй қарттың оқиғасы көптің көкейіне қонып, санасын сілкіп-ақ кетеді.
Мұқағали ақынның өлеңімен қатар күнделік жазбалары – бізге жеткен құнды мұраның бірі. Бұл туралы сатирик жазушы Ермахан Шайхыұлы «Ақын неге, неден жабырқады?» мақаласында ағынан ақтарылған ақынның жүрек төріне бойлайды.
Ақын Светқали Нұржанның «Балалықтың боз жейдесі» прозасы басылымның осыған дейін бірнеше санында беріліп, оқырман қызыға оқитын туындыға айналған. Ауылдағы жаймашуақ өмір, балалықтың бал дәурені, жамағайын арасындағы қызығы мен шыжығы мол оқиғалар шығарма арқауына айналған. Автор тек баяндап қана қоймайды, астарынан мән тауып, түйдек-түйдек ой ағымын ағытады. Ескі күнді еске алып, ауыл адамдарының жарасымды мінез-құлқын көркем тілмен көмкеріп, жаныңа рухани ләззат сыйлайды.
Журналдың әр санында поэзияға ерекше көңіл бөлініп, үздік жыр шумақтары жарияланып тұрады. Бұл санда нарынқолдық Бақыт Бұқарбек пен жас ақын Дәулет Жадырасынның өлеңдері берілген.
Татар халқының жазушысы Зульфат Хакимнің «Бәтеңке» әңгімесі шиеленісті сюжетке құрылған. Қазақшаға аударған – Саят Қамшыгер. Ұрлықтың арты бір-ақ тұтам екенін жеткізгісі келген автор адал жүріп, әділ өмір сүруге шақырады.
Басылымның кішкентай оқырмандары да назардан тыс қалмаған. Белгілі балалар жазушысы Толымбек Әбдірайымның «Ойыннан шыққан от» шығармасы санды қорытындылаған. Жазушы ойын қуып, бос желікке ұрынған қос жеткіншектің оқиғасы арқылы ойланбай істеген әрекеттің өтеуі үлкен болатынын жеткізіп, балаларды ізгілікке тәрбиелейді.
«Мұқағали» журналының бесінші саны тұлғалардың тағылымды тағдырынан мол ақпарат беріп, прозаның жауһарын теріп, поэзияның үздігін беріп, зерттеу еңбектерімен толықтырылған. Журналды серік еткен жан рухани ілімнің қайнарына батып, қызығына шарпылатыны сөзсіз. Сондықтан басылымға жазылып, қолдау білдіру – әрбір ойлы оқырманның парызы.
Гүлзат БАЙҚОНЫСОВА
