Қазақстандағы бұл сала елдегі маңызды салалардың бірі болып табылады, жыл сайын азаматтардан мемлекеттік органдарға тұтынушылық даулар бойынша 40 мыңға жуық өтініш келіп түседі.
Тауар сатып алу кезінде немесе қызмет көрсету саласында алдауға тап болмайтын бірде-бір адам жоқ шығар: есеп айырысу, орындалмаған келісімшарттық міндеттемелер, сатып алу сапасына қанағаттанбау, алаяқтық мәселелері қоғамда жиі кездеседі.
Елде 2 миллионнан астам тұрғын өздерінің тұтыну құқығы бұзылатынын айтады. Сарапшылар бұған тұтынушылардың заңды нашар білуі, тараптардың жанжалдарды шешу жолдарының күрделі және бұлыңғыр болуы, мемлекеттік және сот органдары жүктемесінің көптігі себеп деп санайды.
2023 жылдың басынан бастап Департамент тұтынушылардан түскен 177 өтінішті қарады. Оның ішінде жазбаша нысанда – 117 өтініш, телефон арқылы – 50 және жеке қабылдауда – 10 өтініш түсті. Тұтынушыларға ақшалай қайтарым сомасы 4 миллион 200 мың теңгеден асты. Көбінесе тұтынушылардың сапасыз тауарларын айырбастау және қайтару құқықтары бұзылған.
Келіп түскен өтініштерді талдаудан облыста тұтынушылардың құқықтары көбінесе бөлшек саудада бұзылатыны анықталды. Жалпы, халықты сапасыз тауарларды сатып алу, тауарды айырбастау және қайтару, тұрмыстық қызметтерді сапасыз ұсыну, жиһаз, терезелер мен есіктерді дайындау және жөндеу, электрондық сауда саласында, тауардың көрсетілген сапасына сәйкес келмеуі, уақтылы жеткізілмеуі, билеттерді қайтару кезінде қаражатты қайтарудан бас тарту, сондай-ақ, сотқа дейінгі реттеу тәсілдері кезінде туындайтын мәселелер көбірек алаңдатады.
Биылғы жылы жаңа заң қабылданып, тұтынушылардың құқықтары жөніндегі Омбудсмен институты енгізіледі деп күтілуде.
Бүгінгі таңда шағымдарды қабылдаудың e-Tutynushy бірыңғай ақпараттық жүйесі жұмыс істейді. Ол тұтынушылар шағымдарын қабылдау және қарау процесін автоматтандыруға, оларды жүйелеуге және тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйесінің барлық деңгейінде тіркеуге арналған. Ыңғайлы болу үшін жүйеде даудың мәніне және қызмет көрсету саласына байланысты шағымдардың стандартты нысандары орналастырылған.
